Τι γίνεται όταν το παιδί διοικεί το σπίτι;

Μήπως το μικρό σου έχει το πάνω χέρι στο σπίτι; Μήπως γίνεται ό, τι θέλει εκείνο; Η ψυχολόγος Κρίστη Μηλιόρδου γράφει για τους μικρούς "δικτάτορες"...

Όταν ένα παιδί έχει την «εξουσία» στο σπίτι, αυτό σημαίνει ότι οι γονείς ικανοποιούν όλες του τις επιθυμίες, είτε από φόβο, είτε επειδή επιθυμούν να του προσφέρουν τα πάντα, είτε επειδή δεν γνωρίζουν ή δυσκολεύονται να μπουν στη διαδικασία να του βάλουν σωστά όρια.

Σε αρκετές περιπτώσεις σημαντικό ρόλο παίζει η αντικατάσταση της πραγματικής αγάπης με υλικά πράγματα, η προσπάθεια να δοθεί άμεσα στο παιδί οτιδήποτε θελήσει και η προσφορά χιλιάδων παιχνιδιών που όταν πάψουν να του προσφέρουν ευχαρίστηση θα σημάνουν την αίσθηση της «αποτυχίας» για τους γονείς.

Προσοχή! Μπορεί να να δημιουργηθεί στο παιδί χαμηλή αυτοεκτίμηση....

Εάν οι γονείς θυσιάζουν τα πάντα για να μπορούν να προσφέρουν ό,τι ζητάει το παιδί τους, παρόλο που τα κίνητρά τους είναι θετικά τελικά πετυχαίνουν το αντίθετο. Συμβάλλουν στη δημιουργία μιας ανασφαλούς προσωπικότητας με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Παράλληλα, η αίσθηση ότι ένα παιδί είναι η μοναδική πηγή χαράς για τους γονείς θα καλλιεργήσει στο μυαλό του την ιδέα ότι είναι το κέντρο του σύμπαντος και κατ’ επέκταση θα θεωρεί πως όλοι οφείλουν να του συμπεριφέρονται με ανάλογο τρόπο, πράγμα που όταν διαψευστεί θα το απογοητεύσει.

Τα παιδιά «κακομαθαίνουν» όταν πιστέψουν, βλέποντας το γονεϊκό πρότυπο, ότι αποδεικνύουν την αξία τους δείχνοντας στους άλλους πόσο καλά ή ακριβά είναι ντυμένοι, πόσα υλικά αγαθά έχουν στην κατοχή τους, ή πόσο μεγάλο είναι το σπίτι που μένουν. Με βεβαιότητα θα λέγαμε ότι ένα παιδί δε θα ωφεληθεί αν του αποκρύψουν πως στη ζωή του θα συναντήσει δυσκολίες, απογοητεύσεις, αλλά και χαρά. Ωφέλιμο είναι τα παιδιά να μάθουν ότι μπορούν να γίνουν αγαπητά για την καλοσύνη τους, το γέλιο τους, την έμπνευσή τους και το πάθος τους για τη ζωή. Μερικές φορές τα παιδιά δίνουν την αίσθηση ότι δεν ακούνε, όμως στην πραγματικότητα παρακολουθούν και αντιλαμβάνονται τα πάντα.

Πως θα καταλάβεις ότι ένα παιδί είναι “κακομαθημένο”;

Ένα παιδί που θεωρείται «κακομαθημένο» και έχει την εξουσία στο σπίτι συνήθως βαριέται εύκολα και παρατάει τη μια δραστηριότητα για να στραφεί στην άλλη, παραλείποντας το κομμάτι της προσπάθειας, ειδικά σε μακροπρόθεσμους στόχους. Επίσης, απαιτεί να του δίνουν αυτό που θέλει τη στιγμή που το ζητάει και οποιαδήποτε καθυστέρηση του προκαλεί ματαίωση. Ταυτόχρονα παρουσιάζει μικρή ή μηδενική ευαισθησία στις ανάγκες των άλλων.

Εκτός αυτού, τα παιδιά αυτά έχουν χαμηλή αυτοπειθαρχία, γίνονται επιρρεπή στο ψέμα, αλλά παρόλα αυτά δεν αναμένουν τιμωρία ή συνέπειες για τη συμπεριφορά τους. Περιμένουν από τους άλλους να τα συγχωρούν!

Ακόμη, όμως, αν κάποιο παιδί ανήκει στην κατηγορία του κακομαθημένου, υπάρχουν τρόποι ώστε να μπορέσουν οι γονείς να του βάλουν όρια και να το βοηθήσουν να αναλάβει ευθύνες. Σαφώς, αυτή η επιλογή είναι πολύ πιο δύσκολη και χρονοβόρα από αυτήν της άμεσης ικανοποίησης των αναγκών, αλλά μακροπρόθεσμα ωφελεί σε μεγάλο βαθμό το παιδί.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ

1. Κάντε μία ειλικρινή συζήτηση με το παιδί σας και ενημερώστε το πώς έχετε κάνει λάθος και πως θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές ώστε τα πράγματα να γίνουν όπως θα έπρεπε να είναι. Θέστε τους νέους κανόνες και φροντίστε να είναι απόλυτα σαφείς.
2. Να είστε συνεπείς στους κανόνες που θέτετε και να μην αλλάζετε γνώμες σχετικά με αυτούς, εκτός κι αν είναι κάποια ειδική περίπτωση.
3. Ορίστε τις συνέπειες που θα υποστεί εφόσον παραβιάσει κάποιον κανόνα. Αυτές μπορεί να συνίστανται στην αφαίρεση κάποιου προνομίου που του έχετε δώσει ή που έχει κερδίσει το ίδιο το παιδί λόγω επίδειξης καλής συμπεριφοράς. Στην αρχή θα αντισταθεί γι΄αυτό χρειάζεται υπομονή ώστε να μην παρεκκλίνετε από το στόχο.
4. Αναπτύξτε κίνητρα και δημιουργήστε το σύστημα της ανταμοιβής για την καλή του συμπεριφορά.
5. Διδάξτε του πόσο σημαντικό είναι να μοιράζεται και γενικότερα ενθαρρύνετέ το να προσφέρει τη βοήθειά του στους άλλους.
6. Να είστε ασυμβίβαστοι στις αποφάσεις σας. Όταν πείτε «όχι», δεν επιτρέπεται έξαρση θυμού ή πράξεις χειραγώγησης που μπορεί να επηρεάσουν την απόφασή σας.
7. Δώστε εσείς το καλό παράδειγμα με τις πράξεις σας. Οι γονείς αποτελούν πάντα θετικά πρότυπα για τα παιδιά. Έτσι η συμπεριφορά σας πρέπει να είναι ανάλογη αυτής που του ζητάτε να υιοθετήσει.
8. Θυμηθείτε ότι για να αλλάξετε τη συμπεριφορά του παιδιού δε φτάνει μία μέρα. Οι προσπάθειες πρέπει να είναι συνεχείς και η υπομονή σας ανεξάντλητη…