Ανύπανδρη μητέρα: Ένα σύγχρονο κοινωνικό φαινόμενο.

Παρόλο που για τα ελληνικά δεδομένα η ανατροφή ενός παιδιού είναι υποχρέωση και των δύο γονέων, όλο και περισσότερες γυναίκες γίνονται μητέρες εκτός γάμου είτε από επιλογή είτε λόγω χωρισμού πριν το γάμο, είτε λόγω κάποιας ξαφνικής απώλειας. Οι μητέρες αυτές αναλαμβάνουν το ρόλο αλλά και την ευθύνη να σταθούν δίπλα στο παιδί ως μητέρα και πατέρας ταυτόχρονα.
Το να γίνει μία γυναίκα μητέρα εκτός γάμου αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα έργα ζωής. Παρόλο που για μια κόρη θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα θετικό πρότυπο, κυρίως λόγω της δυναμικότητας, επιμονής και ψυχικών αντοχών που χρειάζεται, για έναν γιο θα ήταν δύσκολο να εκπληρώσει όλες τις ανάγκες του. Το κενό του πατέρα «γεμίζει» από άνδρες- πρότυπα της ευρύτερης οικογενείας, όπως για παράδειγμα ο παππούς ή ο θείος ή ακόμη και κάποιος οικογενειακός φίλος. Σημαντικό ρόλο παίζει η σχέση που διατηρούν οι δυο πρώην σύντροφοι. Αν υπάρχει αμοιβαία επικοινωνία και κατανόηση, το παίδι μπορεί να βλέπει τακτικά το μπαμπά του, ο οποίος παράλληλα θα συμβάλλει στις οικονομικές και λοιπές υποχρεώσεις που το αφορούν. Όμως, σε πολλές περιπτώσεις οι σχέσεις μεταξύ των πρώην συντρόφων δεν είναι ιδανικές, οπότε δημιουργούνται αρκετά προβλήματα. Η μη παροχή υποστήριξης, τόσο οικονομικής όσο και ηθικής, στη μητέρα είναι βέβαιο πως θα της προκαλέσει απογοήτευση αλλά και άγχος για το παρών και το μέλλον.
Ωστόσο οι απαιτήσεις των παιδιών που καλείται να αντιμετωπίσει δε σχετίζονται μόνο με το πατρικό πρότυπο. Υπάρχουν πολλά άλλα θέματα που χρειάζεται να λυθούν, που ειδικά στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει εξωτερική βοήθεια, είναι αρκετά περίπλοκα. Πληθώρα άγαμων μητέρων αισθάνονται μόνες και αβοήθητες καθώς συνεχώς καλούνται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια μόνιμη κατάσταση άγχους, καθώς οι ευθύνες που τους αναλογούν είναι δυσανάλογες των σωματικών αλλά και των ψυχικών αντοχών τους.
Ένα σημαντικό πρόβλημα, που είναι ορατό στην καθημερινότητα, είναι το οικονομικό. Σε σύγκριση με τις οικογένειες των δύο γονέων, η μονογονεϊκή οικογένεια εξοικονομεί πολύ λιγότερα χρήματα κάθε χρόνο. Ακόμη και με έναν περιορισμένο προϋπολογισμό, πολλές μητέρες αναγκάζονται να βρουν δεύτερη δουλειά για να καλύψουν τα έξοδα του νοικοκυριού, να φροντίσουν για την πληρωμή των λογαριασμών αλλά και για τις καθημερινές ανάγκες του παιδιού τους.
Ένα άλλο πρόβλημα σχετίζεται με την ανατροφή του παιδιού και την υιοθέτηση κανόνων συμπεριφοράς. Δεδομένου ότι το μεγαλώνει μόνη της είναι η μοναδική υπεύθυνη για την οποιαδήποτε μορφή κακής συμπεριφοράς εκδηλώσει το παιδί στο σχολείο. Επίσης, πρέπει να αποφασίσει για τις κατάλληλες μεθόδους πειθαρχίας και περαιτέρω ενίσχυσης τους, καθώς και να επιβάλλει τα όρια, τα οποία ακόμα και στις οικογένεις που υπάρχουν και οι δυο γονείς είναι πολύ δύσκολο να επιβληθούν. Είναι γεγονός ότι μεγάλο ποσοστό παιδιών που μεγαλώνουν στα πλαίσια μίας μονογονεϊκής οικογένειας εμφανίζουν παραβατική συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης αλκοόλ και της χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Πολλά παιδιά επίσης τείνουν να έχουν μειωμένη αποδοτικότητα στο σχολείο και σε κάποιες περιπτώσεις αποφασίζουν να το εγκαταλείψουν. Αλλά παραδείγματα φανερώνουν ότι καθώς θα γίνουν ενήλικες υπάρχουν πολλές πιθανότητες να παντρευτούν πολύ γρήγορα, να κάνουν παιδιά και να πάρουν κι ίδιοι διαζύγιο.
Επίσης, μεγάλη δυσκολία παρουσιάζεται στην εύρεση προσωπικού χρόνου για τη μητέρα. Η εξεύρεση της σωστή ισορροπίας ανάμεσα στην εργασία, την οικογένεια και τον ελεύθερο χρόνο είναι σχεδόν ακατόρθωτη. Μη έχοντας ένα συνεργάτη που μπορεί να φροντίσει το παιδί για λίγες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να προκύψει συναισθηματική αποστράγγιση. Η έλλειψη χρόνου για τον εαυτό τους είναι κοινό πρόβλημα που πολλές μητέρες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν.
Παρόλες τις δυσκολίες που παρουσιάζονται, μια ανύπαντρη μητέρα μπορεί να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που ανακύπτουν στην καθημερινότητά της. Ένα σημαντικό δεδομένο που μπορεί να τη βοηθήσει σε αυτό είναι η συνειδητοποίηση ότι δεν είναι μόνη. Οι μονογονεϊκές οικογένειες αυξάνονται συνεχώς. Αυτό έχει οδηγήσει στη δημιουργία ομάδων υποστήριξης όπου συμμετέχουν ανύπαντρες μητέρες. Παράλληλα, είναι πιο εύκολο να βρεθεί μια φίλη ή συγγενής που να αντιμετωπίζει παρόμοια κατάσταση, ώστε να είναι δυνατό το μοίρασμα των κοινών εμπειριών και ανησυχιών.
Επίσης, είναι πολύ σημαντική η οικοδόμηση ασφαλών δεσμών με το παιδί. Υπάρχουν ποικίλες δραστηριότητες που μπορεί να κάνει για να περάσουν μαζί ευχάριστο χρόνο, όπως το διάβασμα ενός βιβλίου πριν κοιμηθεί, ένα παιχνίδι, να φάνε μαζί και να συζητήσουν πως πέρασαν τη μέρα τους, κοινές φωτογραφίες τις οποίες μπορεί να τοποθετήσει το παιδί όπου θέλει στο σπίτι. Μέσα σε όλα αυτά είναι σημαντική η συνεχής υπενθύμιση της αγάπης και των συναισθημάτων που τρέφει για αυτό.
Παράλληλα, η ευρύτερη οικογένεια της μητέρας μπορεί να τη βοηθήσει στην ανατροφή του παιδιού. Οι γονείς της για παράδειγμα μπορεί να βοηθούν στην ανατροφή του ή να της προσφέρουν οικονομική βοήθεια. Παράλληλα, κάποιος αδερφός ή θείος θα μπορούσε να καλύψει ως ένα βαθμό το κενό του πατέρα, λειτουργώντας ως θετικό πρότυπο.
Παρόλα αυτά, το σημαντικότερο απ' όλα είναι η ψυχική ισορροπία της μητέρας, η οποία θα τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες ευθύνες. Είναι σημαντικό να αισθάνεται ήρεμη, συνειδητοποιημένη, να έχει ξεχωρίσει τις επιθυμίες και τα θέλω της αλλά και τους στόχους ζωής. Τέλος, δεν αποκλείεται και η δημιουργία μιας νέας συντροφικής σχέσης με έναν άνθρωπο που θα σέβεται τις δικές της ανάγκες, αλλά και του παιδιού.